علیاکرم همتزاده
علیاکرم همتزاده یا علیاکرم همتاف (متولد ۱۹۴۸) نظامی، سیاستمدار، فعالان حقوق بشر تالشی جمهوری آذربایجان و تنها رئیس جمهور جمهوری خودگردان تالش-مغان (در سال ۱۹۹۳) و رهبر کنونی است.
پس از فروپاشی این جمهوری خودگردان با حمله نظامی جمهوری آذربایجان به آن، همتزاده تا سال ۲۰۰۴ در زندان بسر برد. در این زمان وی بوسیله سازمانهای جهانی حقوق بشر مانند عفو بینالملل و نیز شورای اروپا زندانی سیاسی شناخته شد. با درخواست شورای اروپا محاکمهای دوباره برای وی صورت گرفت. به گزارش دیدبان حقوق بشر وی در دوران زندان تحت خشونت و بدرفتاری ماموران قرارگرفته بود.
علیاکرم همتاف در سال ۱۹۴۳ در لریک آذربایجان بدنیا آمد. وی دانشآموخته است. پس از پایان دوران تحصیل مدیر یک کارخانه موتورسازی در شهر لنکران شد و با ازدواج نمود. فعالیت سیاسیاش را با احزاب آغاز کرد و خود نیز یکی از بنیانگزاران جبهه خلق آذربایجان بود.
در سال ۱۹۹۳ عضو جبهه خلق و معاون وزیر دفاع جمهوری آذربایجان اعلام خودمختاری کرد و جمهوری خودگردان تالش-مغان را در قفقاز پدید آورد. در همان زمان سرهنگ از گنجه نیز دست به کودتا زد و دولت ایلچی بیگ در یک محاصره گازانبری قرار گرفت.
همت اف از پایگاه مردمی چندانی برخوردار نبود بطوریکه پس از به قدرت رسیدن حیدر علیف حدود ده هزار تن از مردم شهر لنکران در مقابل مقر همتاف تظاهرات کرده و خواستار خلع او از قدرت شدند.
الهام علیف پس از به قدرت رسیدن همتاف را زندانی ساخت و همین کار را نیز یا حسیناف انجام داد.
زندان
دادگاه آذربایجان در سال ۱۹۹۵ وی را به اعدام محکوم کرد، اما پس از فشارهای گوناگون جهانی بر جمهوری آذربایجان این حکم به حبس ابد تخفیف داده شد.
سیدیکی کابا نماینده ، در نامهای سرگشاده به الهام علیف از وضعیت نابسامان همتزاده در زندان انفرادی و جلوگیری از کمکهای پزشکی و غیره به او انتقاد کرده بود.« وی در زندان مبتلا به سل شد و همهٔ دندانهایش را از دست داد. به همین دلیل از زندان در سال ۲۰۰۴ آزاد اما تابعیت آذربایجانی از او گرفته شد از این رو از آن زمان تا اکنون در هلند به همراه خانوادهاش زندگی میکند.
شکایت از جمهوری آذربایجان
وی پس از ورود به هلند تحت بند ۳۴ دو شکایت از جمهوری آذربایجان کرد که در هردو مورد جمهوری آذربایجان محکوم به پرداخت غرامتی معادل ۱۴۰۹۰ یورو شد.[۹] هلال محمدف و فخردین عباسف (نخست وزیر و رییس مجلس جمهوری خودمختار تالش)از مسکو به داخل اذربایجان برگشتهاند تا حقوق تالش را احیا کنند.